Niepełnosprawni w ruchu drogowym
Niepełnosprawność przybiera różne rodzaje schorzeń, tu chcę się skupić na obniżonej sprawności ruchowej czyli osobach z dysfunkcją narządu ruchu (wrodzoną lub nabytą).Obniżona sprawność ruchowa wynika z dysfunkcji kończyn dolnych lub górnych.Przepisy ruchu drogowego odnoszące się bezpośrednio do osób niepełnosprawnych skupiają się na kilku przepisach.
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym jednoznacznie traktuje osobę poruszającą w wózku inwalidzkim jako pieszego uczestnika ruchu (art. 2 pkt 18). Dla przypomnienia, wózek inwalidzki to pojazd konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się osoby niepełnosprawnej, napędzany siłą mięśni lub za pomocą silnika, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do prędkości pieszego (art.2 pkt 48). Z przepisów tych jasno wynika, że wszystkie przepisy ruchu drogowego odnoszące się do pieszych, będą miały zastosowanie również w stosunku do osób poruszających się w wózkach inwalidzkich.
Wśród osób niepełnosprawnych znajdują również należy osoby posiadające uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi i które osobiście prowadzą samochód. Dla tych osób ustawodawca zastosował zwolnienia ze stosowania się do określonych znaków drogowych – pod warunkiem zachowania szczególnej ostrożności. Znaki o których mowa to:
„zakaz ruchu w obu kierunkach” – (B-1),
„zakaz wjazdu pojazdów silnikowych z wyjątkiem motocykli jednośladowych – (B-3),
„zakaz wjazdu autobusów” – (B-3a),
„zakaz wjazdu motocykli” – (B-4),
„zakaz wjazdu motorowerów” – (B-10),
„zakaz postoju” – (B-35),
„zakaz postoju w dni nieparzyste” – (B-37),
„zakaz postoju w dni parzyste” – (B-38),
„strefa ograniczonego postoju” – (B-39).
Zwolnienia o których mowa powyżej, odnoszą się wprost do osoby niepełnosprawnej o obniżonej sprawności ruchowej jako kierującego pojazdem samochodowym, ale też kierowcy przewożący osoby o obniżonej sprawności ruchowej, oraz pracowników zajmujących się opieką, rehabilitacją lub edukacją niepełnosprawnych pozostających pod opieką tych placówek. Osoby takie aby móc nie stosować się do wymienionych znaków muszą posiadać kartę parkingową, umieszczoną za przednią szybą pojazdu samochodowego, w sposób umożliwiający jej odczytanie. Podczas jazdy samochodem jest obowiązek zapinania pasów bezpieczeństwa, nie dotyczy to tylko osoby chorej lub niepełnosprawnej przewożonej na noszach lub w wózku inwalidzkim. Należy tu wspomnieć, że przepisy dotyczące technicznej strony pojazdów używanych przez niepełnosprawnych (adaptacja dla potrzeb kierowcy) należy utożsamiać z ogólnymi warunkami technicznymi, które reguluje art. 66 ust.1 prd:
„Pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego:
- nie zagrażało bezpieczeństwu osób w nim jadących lub innych uczestników ruchu, nie naruszało porządku ruchu na drodze i nie narażało kogokolwiek na szkodę,
- nie zakłócało porządku publicznego przez powodowanie hałasu przekraczającego poziom określony w przepisach szczegółowych,
- nie powodowało wydzielania szkodliwych substancji w stopniu przekraczającym wielkości określone w przepisach szczegółowych,
- nie powodowało niszczenia drogi,
- zapewniało dostateczne pole widzenia kierowcy oraz łatwe, wygodne i pewne posługiwanie się urządzeniami do kierowania, hamowania, sygnalizacji i oświetlenia drogi przy równoczesnym jej obserwowaniu,
- nie powodowało zakłóceń radioelektronicznych w stopniu przekraczającym wielkości określone w przepisach szczegółowych”.
Warto tu dodać o utrzymaniu w należytym stanie oraz sprawności i skuteczności urządzeń i wyposażenia pojazdu, w szczególności zapewniające bezpieczeństwo ruchu i ochronę środowiska.
Osoba niepełnosprawna nie jest oczywiście wyłączona z odpowiedzialności karnej za popełnienie przestępstwa bądź wykroczenia w ruchu drogowym. Niestosowanie się do przepisów ruchu drogowego jest represjonowane przez policjantów na tych samych zasadach co w stosunku do innych uczestników ruchu. Funkcjonariusze podczas kontroli drogowej w stosunku do każdej osoby, w tym też osoby niepełnosprawnej dokonują kontroli dokumentów wymaganych do kierowania i używania danego pojazdu.Kontrola stanu technicznego pojazdu, którym porusza się osoba niepełnosprawna dokonywana jest głównie w oparciu o ww. art. 66 prd i bezpośrednio z nim związane rozporządzenia w sprawie warunków technicznych pojazdów i sposobu przeprowadzania kontroli ich stanu technicznego i ma na celu sprawdzenie czy dany pojazd (zastosowane w nim rozwiązania) nie stwarza zagrożenia dla osób jadących pojazdem jak i dla innych uczestników ruchu. Naruszenie tego przepisu wiązać się również może z nałożeniem mandatu karnego.
W Jędrzejowie jest niewiele miejsc parkingowych dla osób niepełnosprawnych. Dlatego kierowcom przypominamy, że za zajęcie miejsca parkingowego osobie niepełnosprawnej nałożony zostanie mandat karny w wysokości 500 zł do tego dodatkową konsekwencją może być odholowanie danego pojazdu na policyjny parking. W sumie okazać się może, że ignorowanie praw inwalidów będzie kosztowało kierowców około 1 tyś. zł.